Pirot nekada...

Prvobitno naselje formirano je na severozapadnom obodu istoimene kotline, oko zidina starog rimskog utvrđenja (gradić), koje je bilo u ondašnje karte (III vek) upisano pod imenom Mutacio Turess što na latinskom znači kula. Naselje se razvilo zahvaljujući blizini poznate saobraćajnice toga vremena - Via militaris, a u srednjem veku poznate pod imenom Carigradski drum. U XIV veku se pominje pod nazivom Pirgos što ima isto značenje. Turci uvode i nov naziv za Pirot - Šerkjoj, što znači varoško selo.
U drugoj polovini XIX veka, kada je naš kraj bio pod Turcima, u blizini Pirota naselilo se muhamedansko pleme tatarskog porekla. Proterano iz Rusije, doselilo se u Tursku gde je raseljeno po celoj carevini. Blizu Velikog sela podigli su svoje selo - Čorin dol. Narod ga je kasnije nazvao čerkesko selo. Turci su ih odatle proterali, a selo spalili.
U toku svog postajanja Pirot su deset puta plavile reke na čijim se obalama nalazi, dva puta su ga ozbiljno potresli i razorili zemljotresi. Pirot i okolina su podneli veoma teško ropstvo pod Turcima koje je trajalo 442 godine i okončano je 29. decembra 1877.godine. Posle borbi na Nišoru, Budin delu i u Pirotu,Turci su zauvek oterani iz ovog grada i naše zemlje. U srpsko-turskom ratu 1912. godine i u prvom svetskom ratu 1914. godine, Piroćanci su se veoma hrabro borili i imali 7.610 poginulih boraca. U Drugom svetskom ratu 1941. godine Pirot i okolina, kao i čitava naša zemlja, bio je zanemaren i napušten. Nemci su ušli u Pirot, a jedanaest dana kasije prepustili ga, kao i čitav kraj, bugarskim fašistima. Tada je počela treća po redu, najduža bugarska okupacija. Počela je teška borba za oslobođenje koja je trajala tri i po godine. U Pirot je 8. septembra 1944. godine ušao Udarni bataljon Pirotskog partizanskog odreda i oslobodio ga. U narodnooslobodilačkoj borbi dalo je živote oko 2.000 Piroćanaca.
Nekadašnji gradić zanatlija i pečalbara, postao je poznat po svojim divnim ćilimovima, kačkavalju,jagnjetini, siru i grnčarskim proizvodima...

Uz to, neverovatna lepota i bogatstvo prirodnim resursima Stare planine jos tada je pruzala sve svoje darove za zivot i rad na planini i proizvodnji najukusnijih proizvoda Balkana.